Tänä vuon Yle rubei luadimah karjalankielizii uudizii Jovensuus, hos karjalakse pagizougi kogo muas vai läs viittytuhattu hengie. Rajan tagan Ven’al karjalakse paistah enämbi, ga siegi ollah huolevuttu kielen tulies aijas.
Yksi kielen puoles pagizii on Karjalan kielen kodi -yhtistyksen paginanvedäi Olga Gokkoeva, kuduan mieles karjalan kieli pidäs olla eloksen ozannu.
– Perehen ližäkse pidäs olla mahtuo käyttiä kieldy ezimerkikse silloi, konzu ruat käziruaduo libo opastut.
Karjalan kielen kodi
Yhtistys, kuduadu johtau Olga Gokkoeva, on perustannuh toimindukeskuksen kielen edehpäi vedämizekse. Se toimindukeskus sijaiččou Vieljärven kyläs, kus eläy vähästy enäm tuhattu hengie. Pagin on Karjalan kielen kodih näh, kus järjestetäh ezimerkikse kielikursiloi. Uvvikkazes talois kerävytäh sežo teatru-, käziruado- da kundokerhot.
Projektua on olluh todevuttamas ylen äijy omatahtostu kui Suomes mugai Ruočispäigi. Enimite virguniekkoi on yhtelläh hämmästytännyh se, gu taloi on kogonah srojittu ilmai yhteskunnan tugie.
– Meile on käynnyh suurii kallehii gostii Moskovaspäi, kuduat sežo kummastuttih, gu rahvahan dengoil on nostettu moine komei da čoma taloi, nagrau Gokkoeva.
– Dai onhäi se čoma!
Tavoittehennu yhtehine oloperti
Tarkoituksennu on luadie täs talois karjalakse pagizijan rahvahan yhtehine oloperti. Vieljärven kyläškolas suomen da karjalan kieldy opastai Julia Ponomareva on virinnyh karjalan elvyttämizeh.
– Karjalan kieli on pajokieli da runokieli lapsile, sanou häi.
– Se on kieli, kudamua voibi käyttiä joga päiviä.
Karjalan kieles – toine valdivonkieli?
Karjalan tazavallan piälinnas Petroskoil karjalan kielen tilandeh on ihan toine, migu tyhjenijöis karjalazis kylis. Linnas paistah enimite ven’akse, da se on sežo tazavallan virralline kieli.
Karjalazet ollah ezitetty karjalan kieldy ven’an kielen rinnale toizekse valdivokielekse, ga dielo vie ei ole eistynyh edehpäi. Tazavallan piämies Aleksandr Hudilainen yhtelläh ei hylgiä ajatustu.
– Meile pidäy muuttua peruszakonua libo järjestiä rahvahaniänestys, kui muijal Ven’al on luajittu.
– Duumaičemmo tädä tazavallan parluamentanke, uskaldau Hudilainen.
”Vai kolme murrehtu”
Karjalazien oman rahvahanjärjestön Karjalan kongresan paginanvedäjän Anatolii Grigorjevan mieles karjalan kieli ei päi valdivokielekse.
– Karjalan kieles on kolme murrehtu, kudamii paistah kylis. Karjalan kieli ei voi olla valdivonkielenny, tärähyttäy häi.
Radikalizis paginois tundietul Grigorjeval on täh dieloh oma piätösehoitus.
– Jogahizel karjalazel pidäy ezmäzikse maltua suomekse. Vaste sen jälles voibi opastuo omua kieldy.
Vieljärven kyläs Olga Gokkoeva vie uskou yhtelläh karjalan kieleh.
– Karjalan kielel on tulevažuttu sen verran, min iče karjalazet ruatah sen hyväkse.
Luve sežo