Roavvenjárggas dollojuvvui mannan vahkus NCoE Tundra -guovddáža ordnen davviriikkalaš čoahkkin, gos ledje boazodoalu ovddasteaddjit ja dutkit čoahkkanan ságastallat boazodoalu ja dálkkádatrievdama birra.
Lappi bálgosa ovddasteaddji ja boazodoalu áššedovdin bovdejuvvon Pekka Aikio lei duđavaš, go nu viiddis joavku lei čoahkis ja ságastallama dássi lei buorre.
– Dál bođii bures dat ovdan, ahte dát dutkijoavku guldala sámi boazodoalu ovddasteddjiid ja hálida ipmirdit maid mii oaivvildit. Mun in leat ovdal oaidnán, ahte stáhta ja ráđđehusa ovddasteaddjit leat mielde olles áigge čoahkkimis ja sii bohtet ipmirdit min dili buorebut, illuda Aikio.
Čoahkkimii oassálasttii earret eará eana- ja meahccedoalloministeriija ossodathoavda Pentti Lähteenoja.
Boazodoalus lea ávki maid lundui
Čoahkkimis ságastalle dutkanbohtosiin, mat čájehit, ahte boazodoalus lea stuorra váikkuhus duottarlundui.
Boazu nagoda hehttet rissevuomi ja sieđgarođu lassáneami duoddaris. Dán láhkai boazodoallu sáhttá seailluhit duoddara vaikko dálki liegganišgoahtá, muitalit Tundra-dutkanguovvážis.
Pekka Aikio mielas lea buorre, ahte dutkamušain loktejit almmolašvuhtii boazodoalu buriid váikkuhusaid birrasii.
– Boazu ii leat dušše fuones ja negatiivvalaš ášši, muhto dat lea maid hirbmat dehálaš ja ávkkálaš ášši. Lea hui dehálaš, ahte dutkamušat buktet ovdan dakkár dieđuid boazodoalus ja bohccos, čilge Aikio.
Dutkanguovddážis sávvetge, ahte sin dutkanbohtosat boađášedje praktihkalaččat atnui viggámušain vuosttaldit dálkkádatrievdama negatiivvalaš váikkuhusaid duottarguovlluin.
Gáibidii sámi boazodollui sierra njuolggadusaid
Čoahkkima oassálasti Pekka Aikio loktii dilálašvuođas ovdan maid sámi boazodoalu hástalusaid.
– Okta dehálaš ášši lea, ahte sámi boazodoalus ii leat vuođđun buorre systema. Nubbi lea, man maid eana- ja meahccedoalloministeriija ovddasteaddji dajai ieš, ahte stáhta ferte geahpidit regulerema. Dasa galggašedje gávdnat čielgaseabbo metodaid ja mun jáhkán dat gávdnojit, oaivvilda Aikio.
Pekka Aikio čalmmustahtiige erohusa gaskkal suopmelaš ja sápmelaš boazodoalu.
– Mun gal dadjen hui čielgasit, ahte sápmelaččaide dárbbašit sierra systema ja hálddahusvuogi ja lágaid ferte rievdadit nu, ahte dat leat buorit maid sápmelaččaide, ii dušše látteguovllu boazodolliide. Sámi boazodoallu lea dehálaš, dat ferte oažžut iežas lágaid, mainna sáhttá ovddidit dan, gáibidii Aikio.
NCoE Tundra -guovddáš lea alladási dutkanfidnu jagiide 2011–2015. Prošeavttas dutket dálkkádaga, earenoamážit dan nuppástusaid váikkuhusaid boazodollui ja sámi kultuvrii.
Guovddážis leat ovcci ovttasbargoguoimmi Suomas, Norggas ja Ruoŧas ja prošeavttas almmustuvvá loahpparaporta.