Sámis dahket dál filmmaid eanet go goassige ovdal. Barggu hehtte sámegielaid neavttáriid vánisvuohta. Erenomážit nuortalašgielat ámmátneavttáriid oažžun lea geađggi duohken.
Filbmadahkki Katja Gauriloff lea dahkan máŋga dokumeantta ja fiktiivvalaš filmma. Son lea vásihan seamma váttisvuođa ja lea iskan bargobájiiguin čoavdit dili.
– Bargobájiin sáhttá hárjánit filbmabargui, nugo mo láhtte kámera ovddas ja seammás oahpásmuvvá govvenbáikki teknihkai, ovttasbargui ja oahppá dan, mo sámegiella doaibmá rollas, mas neaktá, oaivvilda Gauriloff.
”Roahkkadit fárrui filbmabargui ”
Davvisámegielat neavttárat leat muhtin veardde ja sii leat hárjánan bargui, muhto nuortalašgielat neavttárat váilot oalát. Danin workshop-skuvlemat leat mávssolaččat go álggahit filmma govvema, oaivvilda Gauriloff. Son movttiidahttáge olbmuid filbmabargui fárrui, vaikko ii livččege ámmátolmmoš.
– Iežas persovnnain, duogážiin ja dainna diđolašvuođain, mii olbmos lea, de dat riggodahttá maid filmma. Nie gávdno rivttes olmmoš juste dan filbmii, deadduha Gauriloff.
Gauriloff sávvá goittot, ahte filbmabargui obalohkái oččošii ámmátolbmuid, go singuin leat álki bargat ovttas. Son diehtá dan, ahte nuortalašgiella lea smávva giella ja álot eai buot rollaide gávdno olbmot, ja dat sáhttá hehttet barggu.
Go son vulggii ohcat neavttáriid ja dahkat iskkadangovvemiid, de dat rivttes olbmot ihtigohte ja son movttiidii.
– Ámmátneavttáriin ja dakkár olbmuin, gii lea hárjánan leat lávddi aldi, lea álkit bargat ovttas, go bargovuogit leat hálddus.
Filmmaid buvttadeamis stuorámus hástalusa dagahit áigi ja smávva bušeahtta.
– Galggašii leat eanet áigi oahpistit lunddolaš neavttáriid, nugo dábálaš olbmuid ja erenomážit mánáid filbmabargui. Govvenbeaivvit leat menddo unnán, oaivvilda Gauriloff.
”Sámis leat gárvves oahppolágádusat skuvlet maid neavttáriid”
Sámi filbmakomissára Liisa Holmberg muitala, ahte sámi filbmainstituhtta geahččala juohke jagi doarjut goit ovtta guhkes filmma ja ovtta tv-ráiddu dahkama. Su mielas sámi ásahusat sáhtášedje plánegoahtit skuvlema, mainna veahkehit dili.
– Dál livččii áigi oažžut rivttes neavttárskuvlejumi sápmelaččaide. Dat ii berrešii leat kurssa hámis, muhto albma skuvla, gosa sáhtášii ohcat juohke nuppi jagi.
Áidna vuohki livčče skuvlet Sámis sámegielat ámmátolbmuid filbmabargui. Sámeguovllus Guovdageainnus ja Anáris leat gárvves oahppolágádusat, main leat vejolašvuođat ordnet maid neavttárskuvlejumi, muittuha Holmberg.
– Guovdageainnus ovdamearkka dihtii sáhtášii ovttasbargat Beaivváš-teáhteriin ja joatkkaskuvllain. Anáris fas Sámi oahpahusguovddážis lea juo dál filbma- ja tv-skuvlen mannamin. Dat lea stuorra hástalus oažžut dakkár skuvlejumi, ahte livčče filbmasuorggis maid olbmot, geat áddejit sápmelašvuođa ja sámegiela.