Ku lääʹdd media mušttal saaʹmin, teeʹmmen lie täujja negatiivla ääʹšš mâʹte sääʹmǩiõl vaarvuâlaž vueʹǩǩ da saaʹmi evakkohistoria. Vuäitt-a sääʹmvuõtt leeʹd rämmas äʹšš še? Avi õõlǥči-a vuõššân kõõččâd, što måkam lij leeʹd sääʹmm da muʹvddem lij õlmmsääʹmm?
– Muʹvddem lij õlmmläʹddlaž leʹbe -ruõcclaž leʹbe -ruõššlaž leʹbe õlmmneezzan leʹbe õlmmpäʹrnn? Måkam lij kudd piânnai leʹbe kudd puäʒʒ, kââčč Tauno Ljetoff vasttõsân.
– Muu miõlâst tõõzz ij leäkku ni mii vuâkkõõzzid, mõõnnallšem feʹrttjeʹči leeʹd. Pukin lie seämma ärvv, ceälkk Hannele Fofonoff.
Fofonoff lij kuärǥač, ku son lij sääʹmm.
– Lij ruäʹssev kuullâd mij narooʹde, son rämmaš.
Ljetoff puk jieʹllem da tuâj lie ǩidd sääʹmvuõđâst.
– Jiõm tieʹđ, mäʹhtt tõn säärnči. Jiõm mon silttâd leeʹd ni mii jeeʹres ku pâi säʹmmlaž.
Mâʹst jiõm mainsteʹče ääkkain -prograammâst jååʹđteei Janica Gauriloff da kueʹss Hannele Fofonoff di Tauno Ljetoff mainste, mâid sääʹmvuõtt miârkkšââvv siʹjjid.
Puk sääʹm jie taarbâž leeʹd aktiivla sääʹmaaʹššin
Kuhttu Hannele Fofonoff da Tauno Ljetoff lie mättjam sääʹmǩiõl eman vuõrâsooumžen. Sooǥǥ ǩiõl mättjummuš lij ravvääm suännai sääʹmidentiteeʹtt.
– Mon fiʹttjam jiijjan pueʹrben ååʹn da tõn, mäʹhtt historia lij vaikktam tõõzz, mäʹhtt mon jeälam, mušttal Fofonoff.
Ljetoff vuäinn ääʹšš seämmanalla.
– Ǩiõll kâʹl ääʹvad jäänab tõn kulttuur.
Luâtt lij Fofonoʹffe da Ljetoʹffe õhtt vääžnmõs sääʹm äärvain.
– Mon joordam, što luâtt lij meeʹst pâi lääinast da tõt jåått õõutâst säʹmmlaivuiʹm, särnn Fofonoff.
– Tõt-han kuâskk juõʹǩǩ jieʹllem vueʹzz. Tõt lij ǩiõlltuâjj, puäʒʒtuâjj, staarjõs, meäʹcc, čääʹcc, luâtt. Tõt lij jieʹllemnääʹll, looǥǥtââll Ljetoff.
Fofonoff da Ljetoff tueʹtte, što puk sääʹm jie taarbâž leeʹd aktiivla sääʹmaaʹššin. Suäna jiijj haaʹlee kuuitâǥ tuejjeed, mâid suäna vuäiʹtte.
– Mon haaʹlääm viikkâd ooudâs ǩiõtt-tuâj da ǩiõl. Haaʹlääm mättʼted ǩiõtt-tuâj, mainsted säämas oummuivuiʹm da tuejjeed puk, mâid mon pâi silttääm, ceälkk Fofonoff.
Fofonoff ruâkkas, što vaiʹǧǧes poliittla sääʹmääʹšš jie leäkku suu ääʹšš da Ljetoff pååǥǥast, što son vuäitt leeʹd õhtt sääʹmpolitiikkrin.
– Vuâstai ääiǥam ooccâd oʹđđest Sääʹmtegga. Vääžnai lij muu miõlâst, što oummu äʹlǧǧe võboršeʹǩǩen Sääʹmteʹǧǧ- da eeʹttiǩ-kåʹddvaalid. Mij nuõrttsäʹmmlai ouddoummuvaal lie še pueʹttmen, što meeʹst lij jõnn vaaleeʹǩǩ taʹnni.
Fofonoʹffe da Ljetoʹffe lij vaiggâd särnnad, mii lij pukin pueʹrmõs äʹšš sääʹmvuõđâst.
– Eeʹjjääiʹji mieʹldd jeällmõš, tuâjj ålggan puõccuivuiʹm da kueʹllšeellmõš vuâstai lie muʹnne nåkam, što lij pueʹrmõs äʹšš. Da nääʹll juʹrdded: jorddmõš tõʹst, što mäʹhtt tuâj tuejjeed, mäʹhtt ââʹnned huõl jieʹllʼjin. Da jõs ij tõt, de säʹlttkueʹll, smeâtt Ljetoff.
– Jõs feʹrttai vaʹlljeed, de ǩiõll, leâša kâʹl mon säärnam, što puk, vaʹsttad Fofonoff.
Lââʹzz sääʹmǩiõllsaž ođđsid vuäitak ǩiõččâd Yle Ođđâz-seeidast da kuvddled Nuõrttsäämas-seeidast Yle Areenast.
