Avvillaš bivdi Jarkko Mikkola njunni muitá hája, man son havssii mannan čavčča. Sii godde ealgga ja go njuovvagohte dan, veahkadis hádja álggii njuolga čalmmiid gáskit.
Hája lassin ealgga biergu lei vel ruoná ivdnásaš.
– Barggan báikkis, gos buhtistit duolvačáziid, iige doppege hakso nie guohca hádja, govvida Mikkola.
Seammalágan guohca ealgga Mikkola gázzi godde maiddái logi jagi dassái.
Son jáhkká, ahte sin ruonábirggot ealga lei ragat áigge dorodan ja loahpas sillon. Danin bierguge lei šaddan guohca. Loahpas sii hávdádedje hui čiekŋalassii eatnama vuollá ruoná biergguid.
Biergu sáhttá šaddat ruonán easkka moatti beaivve maŋŋá
Ealggaid ruoná biergu lea oahpis maid Davvi-Norggas. Ruoná biergu lea dihtton Finnmárkku, Romssa ja Davvi-Nordlándda guovlluin, eanaš rávis ealggain ja namalassii sarváin, muitala šibitdoavttir Annveig Nordsletta.
Finnmárkkuopmodat Fefo ja Veterinærinstituhtta leat dahkan Norggas iskosiid jagiin 2008–2021.
Áibbas loahpalaš siva ruoná birgui eai leat Nordsletta dieđuid mielde gávdnan.
– Muhtumat vásihit dan, ahte biergu álgá rievdat ruonán jo viđa diimmu maŋŋá ealgga báhčimis. Muhtuminges easkka guovtti beaivve geažes, muitala Nordsletta.
Bakterabiergu sáhttá dagahit čoavje- ja luhčadávda
Njuoskkasnaga ruoná biergu ii leat borahahtti, ii olbmui, iige beatnagiige, muittuha Nordsletta. Bierggu ferte bures steiket.
– Jus don borat dan bierggu njuoskkasnaga, itge steike dan albmaláhkái, de gal soaitá boahtit čoavjebávččas ja luhčadávda. Dan ii galgga beatnagiige addit, dadjá Nordsletta.
Ruoná birgui sáhttá sivva go ealga lea rahkamis fámohuvvan
Ruoná bierggu sivvan ii leat dávda, muhto baicce bakterat, nanne ealgadávddaid doseanta Sauli Laaksonen.
Ragat lea stuorra sivva ruoná birgui, muitala Laaksonen. Jus ealli lea fámohuvvan, iige leat bállen vuoiŋŋastit, de dat váikkuha bierggu kvalitehtii.
– Bakterat ealáskit ja levvet, ja loahpas biergu suvru, jus ealli lea sillon ovdal báhčima.
Ealgga galgá njuovvat buhtes gieđaiguin ja čoaskudit dalán
Ruoná biergu lea dábálaš eandaliige liegga čavččaid áigge. Bierggu galggašii jođánit bastit čoaskudit guđa gráđđii.
Ruonán rievdan bierggu ii sáhte heaŋgguhit, baicce galgá dalán jiekŋudit dahje steiket.
– Jus dat háisu ja lea njivllas, dat ii leat šat biepmogálvu, dadjá Laaksonen.
Bivdimis ferte leat dárkil ja fuolahit buhtisvuođas. Jus luođđa deaivá boasttu sadjái, de sáhttá čoalli rahtasit ja guomu golgat čoavjái.
Duolva čorpmaiguin ii galgga njáldigoahtit, dat maid sáhttá váikkuhit dasa, leago biergu buorre, muittuha Laaksonen.