Koronatile keežild kulttuursyergi tábáhtusah láá sirdum teikkâ taid iä ornii ollágin. Viehâ-nommâsâš taaiđâtyeji lii-uv ohtâ áinoin taaiđâpittáin Suomâst mii olášuvá koronast huolâhánnáá. Ton vuosâeehid lii 28. peeivi uđđâivemáánu Ruávinjaargâ taaiđâmuseo Korundist.
Vievâ pargojuávhu jođetteijee ja koreografia stivrejeijee Auri Ahola mielâst Viehâ lii uáli eromâš tyeji.
– Viehâ lii taggaar maŋgâ taaiđâšlaajâ ohtsâš fiäráán. Ij lah taggaar táválâš čaaitâlm ige táválâš tanssâpittágin. Taggaar eromâš immersiivlâš, kost ulmuuh kiäh láá keččâmin, láá oovtâst tain ulmuin kiäh čaittâleh já tánssájeh.
Pargojuávhu jesâneh láá opâttâllâm anarâškielâ
Vievâst láá uásih kuulmâ kielân: anarâš- tavesämi- já suomâkielân. Puoh pargojuávhu jesâneh iä lah máttám sämikielâ, te Auri Ahola lii peessâm porgâđ jođetteijee já stivrejeijee lasseen meid máttáátteijen.
– Tot lii lamaš hirmâd hävski máttááttiđ sämikielâ ubâ pargojuávkun já must lii orroom nuuvt, ete tot lii lamaš hirmâd tehálâš sijjân-uv.
Ahola muštoot, ete Viehâ lii nuuvt kočodum kielârijjâ taaiđâpittá. Sist láá lamaš olgoeennâmliih ulmuuh muuneeld keččâmin já kuldâlim čááitus já sij láá iberdâm pitá viestâ, veikkâ iä määti sämi- iäge suomâkielâgin.
Sämikielah meid uáinojeh Vievâ seeinijn. Teevstah láá Ailu Valle tiivtah, muštâl Ahola.
Vievâ tánssájeijeeh Titta Court já Unna Kitti sehe čaittâleijee-lávdásteijee Eetu Känkänen láá puohah peessâm opâttâllâđ sämikielâ. Uđđâ kielâ opâttâllâm lii orroom vädisin.
– Jienâdem lii vaigâd já tom haalijd porgâđ pyereest já rievtisnáál, te kale tom lii uážžum hárjuttâllâđ, iätá tánssájeijee Titta Court.
Ailu Valle lii tobdos tavesämikielâg rap-artist. Sun lii Vievâ lávdásteijee já suu pargon lii tánssáđ, juoigâđ, muštâliđ já čaittâliđ.
Valle lii hárjánâm ráppáđ ulmui oovdâst, mutâ ij lah kuássin ovdil lamaš fáárust tággáár taaiđâpittáást. Sun muštâl, ete lii-uv oppâm ennuv uđđâ aašijd.
– Mun oskom, ete tánssám lii taggaar. Tom jiem lah nuuvt ennuv porgâm. Ja meid tot iärásij kuldâldem ubâ ääigi ja ete koolgâh huolâttiđ, ete čuávuh maid iäráseh pargeh vâi tast šadda olesvuotâ.
Puoh pargeeh láá tom uáinust et pyeremus Vievâst lii viehâ, ađai pargojuávhu ulmuuh.
Ličij ornim čáittus veikkâ kyevti ulmui
Laapi kuávluhaldâttâh toimâttâh lii meridâm juátkiđ čokkânemraijiittâsâid (siirryt toiseen palveluun), nuuvt ete kuovâmáánu 22. peeivi räi, almolâš tábáhtusâid uážuh uásálistiđ enâmustáá kyehtlov olmožid.
Auri Ahola kuittâg illood tast, ete sist lii máhđulâš orniđ čáittus nuuvt, ete kyehtlov olmožid peesih fáárun. Sunjin tast ij lah merhâšume láá-uv pääihi alne keččâmin čyeti vâi kyehtlov olmožid. Sun liččii ornim čááitus veikkâ pääihi oolâ liččii peessâm tuše kyehti ulmuu.
– Muu mielâst tot lii nuuvt tehálâš, ete meid tääbbin Ruávinjaargâst sämikulttuur, sämikielah já sämitaaidâreh uáinojeh. Kale taat lii lamaš munjin taggaar vááimuvuálááš, ete taat kale puátá teehin veikkâ mii ličij. Mun lam algâ aalgâst meridâm ete mun ááigum mahtnii taam orniđ.
Monniilágán versio puátimin meid Sáámán
Viehâ lii vuávájum Ruávinjaargâ Korundi taaiđâmuseo várás, kost meiddei vuosâeehid já eres čáittuseh láá. Auri Ahola muštâl, ete taat siämmáálágán ubâlâšvuotâ ij lah vyelgimin kuussân.
– Tom verd tuostâm ettâđ, ete vissásávt monniilágán pittá teikkâ versio lii puátimin meid sáámán, Ahola loppeed.
Majemuš čááitus lii Ruávinjaargâst sämmilij aalmugpeeivi.
Kuldâl lase anarâš saavâid tääbbin.
